Theo Cục thống kê khí tượng Việt Nam, mỗi năm nước ta có khoảng 2 triệu tia sét đánh xuống. Các tia sét rất nguy hiểm và gây ra tỷ lệ thương vong cao. Đặc biệt là khi tham gia các hoạt động trekking, leo núi, cắm trại ngoài trời, rất dễ gặp phải mưa dông kèm theo sấm sét. 

Ở bên ngoài thiên nhiên, chúng ta rất dễ gặp phải những rủi ro không lường trước được. Vì thế chúng ta cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng cho những tình huống bất ngờ có thể ập đến. Dưới đây là hướng dẫn phòng chống sét đánh khi trekking ngoài trời mà Tropical Trekking muốn chia sẻ đến bạn. Hy vọng bài viết này cung cấp đầy đủ thông tin bổ ích mà bạn đang tìm kiếm.

Sét thường đánh vào đâu?

90% các tia sét đánh từ không trung xuất phát từ ion điện tích âm. Các ion âm từ chân đám mây thường sẽ phóng xuống những khu vực tích tụ nhiều ion điện tích dương như đồi cao, gốc cây to, kim loại, thiết bị điện tử,... hay những nơi dễ dẫn điện như sông suối,...

“Thống kê ở Mỹ cho thấy, 27% bị sét đánh ở khu vực trống trải, 19% ở gần cây, 8% đang bơi hay ở khu vực gần nước, 3% đứng gần máy móc, 2,3% dùng điện thoại hữu tuyến, 0,7% liên quan đến đài, tivi, anten...; ngoài ra, 40% người bị sét đánh không làm rõ được đường phóng.” (nguồn tham khảo) 

Trong đó, sét thẳng là loại sét có mức độ nguy hiểm cao nhất, là tia sét giữa mây và đất, chúng đánh thẳng trực tiếp vào người. Loại thứ 2 là sét đánh tạt ngang, sét đánh vào một vật, luồng điện của vật đó tạt qua không khí trúng vào người. Thứ 3 là sét đánh do tiếp xúc, người tiếp xúc trực tiếp với vật đó sẽ bị sét đánh. Thứ 4 là sét đánh vào vật, dòng điện truyền xuống lòng đất, người đứng gần đó sẽ bị điện sét. Và loại cuối cùng là bị sét đánh khi sử dụng các thiết bị điện tử, tivi, điện thoại,...

Chuẩn bị trước chuyến đi

Phòng bệnh luôn luôn tốt hơn chữa bệnh, nếu có sự chuẩn bị kỹ lưỡng ngay từ ban đầu, chúng ta sẽ biết cách ứng phó với sấm sét an toàn hơn. 

Kiểm tra thời tiết trước chuyến đi

Bạn có thể tra thông tin trên Internet hoặc hỏi dân địa phương. Các hướng dẫn viên Tropical Trekking cũng sẽ thông báo tình hình thời tiết trước chuyến đi để bạn chuẩn bị tinh thần và đồ đạc. Trong trường hợp thời tiết xấu, hoãn lịch trình hoặc khởi hành sớm hơn là cách tốt nhất.

Luôn luôn có kế hoạch dự phòng

Khi thời tiết xấu, thời gian diễn ra chuyến đi sẽ không như dự tính ban đầu. Vì vậy, bạn nên có những tính toán về các địa điểm trú ẩn an toàn và thời gian di chuyển dự tính.

Phòng tránh sét đánh trên đường đi

Khảo sát môi trường xung quanh

Khi bạn thấy trời xuất hiện dấu hiệu mưa dông, mưa lớn đi kèm sấm sét. Vậy thì hãy rà soát khu vực xung quanh mình để có thể tìm nơi trú ẩn an toàn.

Tránh tuyệt đối không trú ẩn trong lều trại, dưới cây cao đơn độc trên bãi đất trống

Các vị trí dễ bị sét đánh trúng

• Đỉnh núi hoặc vị trí bạn đứng cao hơn so với địa hình xung quanh
• Dưới một cây cao
• Trong lều có khung làm bằng kim loại
• Bạn đứng một mình trên mảnh đất trống
• Dưới sông, suối, hốc đá
• Các thành viên trong nhóm trekking đang tụ lại một chỗ
• Các thiết bị kim loại, điện tử

Di chuyển đến vị trí an toàn

Sau khi xác định được vị trí của mình, bạn có thể tìm đến những vị trí khác an toàn hơn.

• Rời khỏi lều trại, các cây cao đơn độc trên mảnh đất trống. Thay vào đó, bạn có thể đứng dưới một cái cây thấp hơn, các vách đá lồm cồm,...
• Tìm đến những khu vực có vị trí thấp hơn địa hình xung quanh như thung lũng.
• Cố gắng giữ cho cơ thể càng khô ráo càng tốt, tránh xa khu vực sông suối tối thiểu 100m vì nước có tính dẫn điện.
• Hãy kiểm tra các vật dụng làm bằng kim loại dẫn điện mà bạn mang theo bên người như: balo trekking có khung làm bằng sắt, gậy trekking, dao, rìu, trang sức,... được làm bằng kim loại. Hãy bỏ chúng cách xa cơ thể của bạn tối thiểu 30m.
• Không tập trung nhóm trú ẩn quá đông, vì chúng có thể thu hút tia sét. Mỗi người nên đứng cách nhau 20-30m để tránh trường hợp cả nhóm cùng bị sét đánh trúng. Trong một vài trường hợp, bạn cũng có thể trú ẩn nhóm 2 người, để làm giảm mức độ căng thẳng, lo âu.

Trường hợp không tìm được nơi trú ẩn

Nếu bạn cảm nhận được tia sét đang đến gần mà không kịp tìm nơi trú ẩn, bạn nên thực hiện động tác ngồi xổm sau đây:

• Ngồi co người lại sao cho cơ thể bạn càng gần mặt đất càng tốt.
• Hai tay bịt tai lại, để tránh tay chạm đất và tránh nguy cơ bị điếc khi sét đến gần
• Nhấc gót chân lên và chạm chúng lại với nhau, sao cho chân của bạn càng ít tiếp xúc với mặt đất càng tốt. Bởi vì khi sét đánh xuống, khả năng dòng điện đi vào cơ thể bạn sẽ thấp hơn.

Tư thế này không đảm bảo an toàn 100%, tuy nhiên chúng làm giảm nguy cơ bị thương nặng nếu bị sét đánh.

Sau khi sấm sét ngừng hoạt động, bạn nên đợi 30 phút rồi hẵng tiếp tục hoạt động.

Đọc thêm các bài viết liên quan đến mẹo đi rừng của Tropical Trekking

1. Hướng dẫn vượt suối an toàn khi trekking

2. Cách hạn chế chấn thương đầu gối khi leo núi

3. Cách tìm đường và định hướng khi leo núi một mình