ĐÔI NÉT VỀ CHẾ ĐỘ MẪU HỆ CỦA ĐỒNG BÀO K'HO
"Một trăm ván cơm nếp, một trăm tệp bánh chưng, voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao" - Đó là những sính lễ mà vua Hùng đời thứ 18 yêu cầu đối với Sơn Tinh - Thủy Tinh trong dịp kén rể cho con gái của mình.
Ta có thể thấy, từ ngàn xưa, phái nam đã giữ vị trí làm chủ gia đình và là người đưa ra những quyết định hệ trọng. Trong việc cưới hỏi cũng thế, nam hỏi cưới nữ và mang sính lễ đến rước về nhà.
Thế nhưng những câu chuyện của người dân sinh sống ở Tây Nguyên mà các bạn nghe được sẽ hoàn toàn khác, bởi một trong những phong tục đặc trưng và nổi bậc nơi đây gắn liền với chế độ mẫu hệ.
Chế độ mẫu hệ nơi đây được phản ánh rõ nét từ trước năm 1975, cho đến nay chỉ còn một số ít dân tộc còn lưu giữ...
Hôm nay, Tropical Trekking sẽ chia sẻ một số phong tục đặc trưng và nổi bật của đồng bào K'ho - gắn liền với chế độ mẫu hệ:
Trong việc sinh con: Những người con trong gia đình được sinh ra sẽ theo họ mẹ, người phụ nữ giữ vai trò quan trọng trong gia đình
Trong tình yêu và hôn nhân: người nam và người nữ sau thời gian hẹn hò và đồng ý ở bên nhau, người nữ sẽ là người đến nha người nam để hỏi cưới. Nếu nhà trai đồng ý thì sau khi kết hôn sẽ về nhà gái và ở rễ, còn nếu như nhà gái qua hỏi cưới mà nhà trai từ chối vì bất cứ lý do gì thì nhà trai sẽ bị phạt. Hình phạt thường là bồi thường gấp đôi số sính lễ mà nhà gái mang sang.- Về chuyện vợ chồng mới cưới, sau khi đôi vợ chồng trẻ vừa kết hôn thì sẽ ngủ với ngày 8 ngày trên một tấm thảm (được dệt bằng lá dứa gai dưới đôi tay của một người phụ nữ lớn tuổi trong làng). Sau đó người vợ sẽ cuộn lại và cất đi, khi người chồng qua đời, tấm thảm này cũng sẽ được mang đi chôn cùng.
Trong chuyện đời sống vợ chồng: vợ chồng chung sống với nhau, nếu người vợ qua đời, người chồng muốn tái hôn thì buộc phải lấy một người con gái trong gia đình vợ, bất kể là nhỏ hay lớn tuổi, có thể là chị hoặc em của vợ hay cũng có thể là dì của vợ miễn là người nữ này chưa có chồng. Điều này thể hiện rằng người chồng là một người rất tốt, được gia đình đánh giá cao và yêu quý hết mực nên mới tìm mọi cách để giữ lại vì nếu vợ qua đời, người chồng sẽ không thể trở về lại nhà mình và không mang theo tài sản gì nhưng được quyền có vợ khác...
Dù là phong tục nào, chế độ nào và được áp dụng ở đâu, điều quan trọng nhất vẫn là ta thật sự thấy hạnh phúc khi được sống và được là một phần của nơi đó! - Tropical Trekking
